category_news

Land van levering en land van herkomst

Gepubliceerd op
15 mei 2023

Wanneer u een genetische bron gebruikt in de Europese Unie, moet u zich houden aan de EU ABS Verordening. Onder deze Verordening moeten gebruikers passende zorgvuldigheid in acht nemen om te zorgen dat zij toegang tot genetische bronnen verkrijgen in overeenstemming met de toepasselijke ABS-regels. Voor monsters die in-situ worden verzameld, is het duidelijk van welk land de ABS-regels moeten worden gevolgd. Maar hoe zit het met monsters die zijn verkregen via een collectie, bedrijf of andere leverancier?

Definitie van deze termen

De term ‘land van oorsprong’ van genetische bronnen wordt in het Verdrag inzake biologische diversiteit (CBD) gedefinieerd als het land dat die genetische bronnen bezit onder in situ-omstandigheden.

De term ‘land van levering’ van genetische bronnen wordt in de EU Leidraad bij de EU ABS Verordening (Verordening (EU) 511/2014) gedefinieerd als het land van oorsprong van de genetische bronnen of een willekeurige (andere) Partij bij het Nagoya Protocol die de genetische bronnen overeenkomstig het Verdrag inzake biologische diversiteit (CBD) heeft verkregen. Met andere woorden: het land van oorsprong, of een land dat de genetische bronnen heeft verkregen in overeenstemming met de ABS-regels van het land van oorsprong.

Om te kunnen voldoen aan de EU ABS Verordening is het dus belangrijk om te weten waar de genetische bron vandaan komt en of deze is verkregen in overeenstemming met de CBD.

Verzamelen van in situ-materiaal

Wanneer een genetische bron wordt verzameld onder in situ-omstandigheden in een land, is dat land zowel het land van oorsprong als het land van levering. Onder in situ-omstandigheden wordt verstaan (CBD art. 2): “de omstandigheden waaronder genetische bronnen voorkomen in ecosystemen en natuurlijke habitats en, in het geval van gedomesticeerde of gecultiveerde soorten, in de omgeving waarin zij hun onderscheidende kenmerken hebben ontwikkeld.”

Indirecte verwerving

Wanneer een genetische bron indirect verkregen wordt via een collectie of andere tussenpersoon, is het belangrijk om te weten of de tussenpersoon het materiaal verkregen heeft in overeenstemming met de ABS-regels van het land van oorsprong, en of er voorwaarden gelden voor de overdracht van het materiaal aan derden.

Materiaal oorspronkelijk verkregen overeenkomstig de CBD

Het verkrijgen van een genetische bron overeenkomstig de CBD betekent dat de tussenpersoon voorafgaande geïnformeerde toestemming (Prior Informed Consent, PIC) heeft verkregen (indien vereist door het land van oorsprong) en onderling overeengekomen voorwaarden (Mutually Agreed Terms, MAT) heeft vastgesteld bij de oorspronkelijke toegang tot de genetische bron.

Wanneer een tussenpersoon de genetische bron verkrijgt overeenkomstig de CBD, wordt het land van de tussenpersoon beschouwd als het land van levering (maar alleen als het land van de tussenpersoon ook Partij is bij het Nagoya Protocol).

Voorbeeld: als een collectiehouder in Duitsland plantenmateriaal verzamelt in Spanje in overeenstemming met de Spaanse ABS-wetgeving, wordt Spanje gezien als het land van oorsprong en Duitsland als het land van levering. Een onderzoeker die dit collectiemateriaal wil gebruiken voor onderzoek of ontwikkeling moet voldoen aan de ABS-wetgeving van Duitsland.

Indien het nieuwe land van levering toegangsregels heeft vastgesteld voor dergelijke genetische bronnen en via de tussenpersoon toegang wordt verkregen na de inwerkingtreding van het Nagoya Protocol (12 oktober 2014), valt dit binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, ongeacht het tijdstip waarop de genetische bronnen zijn verkregen door de tussenpersoon.

Afhankelijk van de voorwaarden waaronder de tussenpersoon toegang heeft verkregen tot de genetische bron (meestal vastgelegd in de MAT), moet de gebruiker mogelijk nieuwe PIC en MAT verkrijgen, indien het beoogde gebruik niet valt onder de PIC en MAT die de tussenpersoon verkregen heeft.

Materiaal oorspronkelijk niet verkregen overeenkomstig de CBD

Tussenpersonen verkrijgen genetische bronnen vaak niet overeenkomstig de CBD. Aangezien het enkel opslaan of overdragen van een genetische bron niet gezien wordt als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening, hoeft een tussenpersoon niet aan deze Verordening te voldoen.

Wanneer een tussenpersoon de genetische bron niet heeft verkregen overeenkomstig de CBD, wordt het land van oorsprong ook beschouwd als het land van levering.

Voorbeeld: als een supermarkt in Duitsland sinaasappels uit Malta verkoopt (zonder PIC en MAT te hebben verkregen), wordt Malta beschouwd als zowel het land van oorsprong als het land van levering van de sinaasappels. Een onderzoeker die deze sinaasappels wil gebruiken voor onderzoek of ontwikkeling moet voldoen aan de ABS-wetgeving van Malta.

Meer informatie over het indirect verkrijgen van genetische bronnen kunt u vinden in sectie 2.1.3 van de EU Leidraad.

Let op: het is belangrijk u ervan bewust te zijn dat landen een andere interpretatie van het Nagoya Protocol kunnen hebben dan de Europese Unie.

Downloads